صادرات کالا نوعی از فعالیت تجاری است که طی آن کالا برای ارسال به مقصد یک کشور خارجی از بخش گمرکی یک کشور خارج می‌شود. صادرات کالاها در واقع روشی برای درآمدزایی، توسعه اقتصادی و تامین ارز موردنیاز داخلی کشورهاست که از گذشته‌های خیلی دور در میان جوامع رایج بوده است. با توجه به اینکه صادرات کالاها نقش بسیار مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد، از این رو دولت‌ها سعی دارند بستر و شرایط مناسبی را برای تسهیل فرایند صادرات در دستور کار خود قرار دهند.
صادرات نیز همانند واردات تابع قوانین و شرایطی است و در صورتی که کالا تحت پوشش این قوانین صادر شود، به عنوان کالای صادراتی قانونی در نظر گرفته می‌شود. در این مطلب از بازرگانی میرترابی به مراحل صادرات کالا، شرایط و مقتضیات موردنیاز صادرات می پردازیم.
فرایند صادرات کالا به صورت ساده
صادرات نسبت به واردات از روال ساده‌تری برخوردار است. برای صادرات نیازی به ثبت سفارش نیست. همچنین الزامی برای اخذ بسیاری از مجوزات وجود ندارد. چنانچه کالایی براساس دسته بندی کالاها در زمره کالاهای مجاز برای صادرات قرار گرفته باشد، همانطور که در مورد واردات کالا انواع کالاهای مجاز، مجاز-مشروط و ممنوعه وجود دارد، مانعی برای صادرات آن وجود نخواهد داشت.
کالای صادراتی موردنظر برای طی فرایند صادرات ابتدا به یکی از گمرکات ارسال می‌شود. سپس قبض انبار صادر شده و کالا برای طی مراحل تشریفات گمرکی مرسوم به سایر بخش‌ها ارجاع داده می‌شود. با این حال، بسیاری از کالاها، در کارخانه و یا انبار شرکت مراحل اظهار را طی می‌کنند. این امکان به این دلیل فراهم شده تا تولید کنندگانی که قصد صادرات کالاهای تولیدی خود را دارند بتوانند در محل کارخانه یا شرکت خود مراحل ارزیابی و اظهار کالا را انجام بدهند. سپس چنانچه کالا به عنوان کالای مجاز صادراتی شناخته شود، پس از ورود به گمرک تشریفات گمرکی در مورد آن اعمال می‌شود و کالا برای صادرات آماده می‌گردد.
حقوق و عوارض صادرات کالا
در کل پروسه صادرات کالا خیلی ساده بوده و به راحتی انجام می‌گیرد. صادرات کالا از هر گونه حقوق و عوارض گمرکی و هزینه‌ها معاف است و صرفا صاحبان کالاهای صادراتی ملزم به پرداخت هزینه‌های انجام خدمات و یا کالاهایی که در فصول مختلف ممکن است مشمول پرداخت عوارض باشند، خواهند بود. برای مثال، در فصل برداشت برنج در داخل کشور، واردات برنج ممنوع است. همین طور در مورد صادرات برنج هم چنانچه در بازار مشکلی برای تامین برنج موردنیاز کشور وجود داشته باشد، صادرات آن ممنوع خواهد بود و یا برای صادرات آن عوارضی در نظر گرفته می‌شود. بنابراین در فرایند صادرات کالا، برخی از کالاها مشمول پرداخت عوارض هستند که صادرکننده با پرداخت این عوارض می‌تواند کالای موردنظر خود را صادر کند.
مراحل صادرات کالا
مرحله 1) بازاریابی
بازاریابی به عنوان اولین مرحله از صادرات از اهمیت بالایی برخوردار است. تجار برای صادرات کالا به بازارهای بین‌المللی بایستی به شناخت خوبی از این بازارها و نحوه نفوذ به آنها دست پیدا کند.
مرحله 2) دریافت کارت بازرگانی
برای انجام هر نوعی از فعالیت تجاری به شکلی بین‌المللی نیاز است که کارت بازرگانی اخذ شود. برای اخذ دریافت کارت بازرگانی به سامانه احراز هویت مرکزی اتاق ایران مراجعه کنید.
مرحله 3) تهیه و ارائه پروفرما
بعد از شناسایی بازار کالای صادراتی، بایستی اقدامات لازم جهت تهیه و ارائه پیش فاکتور یا پروفرما به خریدار را انجام دهید. پروفرما حاوی اطلاعاتی از فروشنده و خریدار، قیمت کالا، زمان تحویل و … است.
مرحله 4) عقد قرارداد
لازم است که در این مرحله صادر کننده نسبت به عقد قرارداد بین خود و خریدار مطابق با قوانین و مقررات صادراتی اقدام نماید.
مرحله 5) آماده‌سازی کالا جهت صادرات
در این مرحله طبق توافقات انجام گرفته در مورد شرایط و روش حمل، کالا بسته بندی شده و آماده حمل می‌شود.
مرحله 6) اخذ گواهی بازرسی و گواهی مبدأ
در صورت درخواست خریدار مبنی بر ارائه گواهی بازرسی نیاز است که کالا به لحاظ کیفی و کمی توسط شرکت‌های بازرسی مورد ارزیابی قرار گیرد و فاکتور فروش به تایید اتاق بازرگانی برسد.
مرحله 7) انتخاب شرکت حمل
انتخاب شرکت حمل موردنظر برای حمل و نقل کالا به مقصد از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید در صادرات کالا مورد توجه قرار گیرد. از این رو صادر کننده باید یک شرکت حمل بین المللی معتبر و قانونی را انتخاب نماید.
مرحله 8) ترخیص کالا
در این مرحله کالا برای خروج قانونی از کشور نیازمند طی تشریفات گمرکی از جمله تعیین ارزش گمرکی، ارائه اسناد و مدارک گمرکی موردنیاز، اظهار کالا و در نهایت ترخیص کالا از گمرک خواهد بود.
مرحله 9) انتقال وجه
بهتر است برای انتقال وجه صادرات کالا از مسیرهای معتبر و قانونی استفاده شود. سیستم‌های بانکی، صرافی‌های معتبر و حواله‌های ارزی می‌توانند بهترین گزینه برای انتقال وجه حاصل از صادرات کالا باشند.
مرحله 10) ارسال کالا
کالا برای طی آخرین مرحله، برای ارسال به مقصد موردنظر به شرکت حمل طرف قرارداد تحویل داده می‌شود.
مدارک موردنیاز صادرات کالا
انجام فعالیت تجاری در قالب صادرات کالا مستلزم داشتن مدارکی به شرح زیر است:
- کارت بازرگانی
- مجوز صادرات
- گواهی بهداشت و قرنطیه
- گواهی استاندارد برای کالاهای مشمول استاندارد اجباری
- لیست عدل بندی
- (شناسنامه فرش برای صادرکنندگان فرش دستباف)
انواع صادرات
طبق رویه‌های گمرکی معمول دو نوع صادرات وجود دارد که عبارتند از صادرات قطعی و صادرات موقت.
صادرات قطعی فرایندی است که طی آن یک کالا به منظور فروش و یا استفاده در یک کشور دیگر به خارج از قلمرو گمرکی کشور هدایت می‌شود. انجام این نوع صادرات مستلزم پرداخت هیچ گونه عوارض و حقوق گمرکی نیست.
صادرات موقت نیز پروسه‌ای است که در آن کالا به صورت موقت برای حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی به خارج از مرزهای کشور فرستاده می‌شود. در این مورد کالا اگر به فروش نرسد می‌تواند به داخل کشور عودت داده شود. در این صورت کالا برای ورود به کشور نیازی به طی پروسه گمرکی ندارد.
انواع روش‌های صادرات کالا
صادرات کالا به دو روش مستقیم و واسطه‌ای صورت می‌گیرد:
صادرات مستقیم
در این روش از صادرات کالا، ارسال کالا به خارج از کشور بدون دخالت هیچ واسطه‌ای انجام می‌شود و تولید کننده خود مستقیما مراحل صادرات کالا را انجام می‌دهد. از آنجایی که صادرات مستقیم بدون واسطه انجام می‌گیرد می‌تواند باعث کسب سود بیشتر و کاهش هزینه‌های جانبی صادر کننده شود.
طبق این روش، کالا پس از تولید، بازاریابی شده و بازار مقصد آن مشخص می‌شود. سپس کالا برای حمل به مقصد آماده می‌گردد. در این نوع از صادرات ارائه و اخذ ضمانت‌های حقوقی و قانونی از جمله عقد قرارداد بین طرفین الزامی است. اقدامات مربوط به تبادلات بانکی و نقل و انتقال ارزی از دیگر موارد مهمی است که صادر کننده کالا بایستی حتما مدنظر قرار دهد.
صادرات غیر مستقیم
در صادرات به روش غیر مستقیم، امور مربوط به صادرات کالا به کشورهای مقصد توسط یک واسطه انجام می‌گیرد. این واسطه می‌تواند شامل شرکت‌های تجاری و یا نمایندگان تجاری واسط باشد. در این روش مقداری از سود صادرات به شرکت واسط تعلق می‌گیرد. معمولا صادرکنندگانی از این روش استفاده می‌کنند که خود فاقد تجربه، وقت یا هزینه کافی برای انجام امور صادراتی هستند.
کالاهای صادراتی ایران
ایران به عنوان کشوری چهار فصل و موقعیت جغرافیایی ویژه توانمندی‌های قابل توجهی برای صادرات دارد و با توجه به محصولات صادراتی متنوع، به عنوان یکی از کشورهای صادرکننده موفق در سطح خاورمیانه شناخته می‌شود. از جمله محصولاتی که از مبدأ ایران به مقصد کشورهایی مانند دبی، ترکیه، عراق، افغانستان، چین، سوریه و … ارسال می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زعفران
- پسته
- لبنیات
- فرش
- فرآورده‌های پتروشیمی
- محصولات معدنی
- تولیدات کشاورزی
- نفت و فرآورده‌های نفتی
- خشکبار
- نان‌های صنعتی و غلات
- و …
صادرات انواع کالاها با مجموعه بازرگانی میرترابی
کارگزاری و بازرگانی سیدحسین میرترابی به عنوان یکی از مجموعه های باسابقه در حوزه صادرات انواع کالاهای داخلی، آماده همکاری با صادرکنندگان و تجار عزیز می باشد.
جمع بندی
صادرات یکی از جنبه‌های مهم و سودآور فعالیت اقتصادی در سطح بین المللی است. با توجه به نقش قابل توجه صادرات در تامین ارز و توسعه اقتصادی کشور، طرح‌های حمایت از صادرات و تسهیل بستر صادراتی در اولویت قرار داشته است. صادرات کالا نسبت به واردات آن طی فرایندی نسبتا ساده‌تر انجام می‌گیرد و مراحلی که برای صادرات انواع کالا پیش‌بینی شده مشمول پیچیدگی‌های کمتری است. با این حال تجار فعال در این زمینه بایستی با شناخت و انجام کامل مراحل صادرات کالا، خود را از چالش‌ها و مشکلات احتمالی صادرات کالا مصون بدارند.
منبع: صادرات کالا بازرگانی فرتاک تجارت
